ریبال چیست و چگونه میتوان آنرا انجام داد؟

ریبال یعنی تعویض تمام توپ های قلع بر روی چیپ BGA. دلایل بسیاری وجود دارد که چرا ما چیپ را ریبال می کنیم. در این قسمت از مجموعه آموزش های تعمیرات تعمیرکارسلام؛ به شما کمک خواهیم کرد تا اطلاعاتی درباره ریبال کردن چیپ کسب کنید.

ریبال به چه معناست؟

مهندسان دستگاه BGA را ساختند تا بتوانند اتصال دقیقی بین چیپ و برد مدار چاپی ایجاد کنند. به دلایل مختلف مثل یک قلع مردگی و…

برای اینکه بتوانیم از BGA استفاده کنیم لازم است تا تمام اتصالات لحیم کاری توپ های قلع را از نو ایجاد کنیم. عمدتا این ریبال کردن شامل پاک کردن تمام توپ های قلع قدیمی و جایگزین کردن توپ های جدید می باشد.

ریبال اغلب بر روی مادربرد لپ تاپ ها، کامپیوترها و کنسول های بازی انجام می شود. معمولا چیپ کارت گرافیک دستگاه شما، از نظر از بین رفتن اتصالات لحیم بیشتر دچار خرابی می شوند و بیشتر نیاز به تعمیر دارند.

در حقیقت، نه تنها چیپ های گرافیک بلکه تعداد زیادی چیپ های BGA در بازار موجود است که به علت لحیم سردی و یا خرابی نیاز به ریبال دارند.

تأثیر اتصالات بد لحیم

گاهی اوقات زمانی که ما بازی یا ویدئویی را در کامیپوتر خود اجرا می کنیم  ناگهان صفحه نمایش سیاه شده و چیزی در صفحه نمایش داده نمی شود. ممکن است با چنین مشکلی در کنسول بازی خود نیز مواجه شوید؛ که به دلیل مشکل اتصالات بد لحیم در مادربرد  کنسول بازی است.

چرا چیپ BGA نیاز به ریبال دارد؟

به طورکلی 4 دلیل مختلف وجود دارد که چرا یک چیپ BGA  نیاز به ریبال دارد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

• به دلیل استفاده بیش از حد یا مدت زمان طولانی از چیپ گرافیک، اتصال لحیم بین چیپ و PCB سست می شود و باعث ایجاد مشکلات مربوط به صفحه نمایش می شود.
• در بیشتر مواقع چیپ BGA دچار نقص شده و نیاز دارد که با چیپ جدید جایگزین شود.
• گاهی اوقات مادربرد نیاز به ارتقا چیپ BGA  دارد.
• زمانی که چیپ شروع به گرم شدن می کند ممکن است توپ های قلع گرم شده سست شوند و محل قرار گرفتن آن ها تغییر کند به همین دلیل ممکن است یک پل قلع ایجاد شود که میتواند کامپیوتر شما را خراب کند.

حالا بیاید بر روی مراحل ریبال تمرکز کنیم

اول از همه باید گفت که انجام این کار آسان نیست و شما به ابزار و لوازم  زیادی برای انجام این کار نیاز دارید. و به دلیل اینکه بعضی از این ابزار ها قیمت بالایی دارند در منزل نمی توان این کار را انجام داد.

بنابراین چیز هایی که شما نیاز دارید یک کیت BGA  یک ماشین تعویض BGA  و یک ریبال کننده مدار BGA است.

در زیر لیستی از ابزاری که برای ریبال کردن چیپ نیاز دارید را می توانید مشاهده کنید:

• هویه: ابزار دستی است که برای لحیم کاری استفاده می شود این دستگاه گرما را برای ذوب شدن قلع فراهم می کند.
• خمیر لحیم: خمیر لحیم کاری ماده‌ای است که جهت برقرار ساختن اتصالات بین پایه قطعات و سطح مسی در مدار های چاپی‌ مورد استفاده قرار می گیرد.
• قلع کش مسی: از جنس مس است و کار اصلی آن این است که کل سطح لحیم را از یک اتصال لحیم کاری شده جدا کند.
• نگهدارنده چیپ BGA: این فقط یک پایه معمولی است که جهت نگهداری چیپ برای عمل ریبال مورد استفاده قرار می گیرد.
• شابلون BGA: تکه ای از ورق فلزی است که سوراخ های زیادی بر روی آن برای توپ های لحیم وجود دارد. به طورکلی از جنس استیل با کیفیت بالا ساخته شده است و می توان آن را مستقیما با سشوار صنعتی و یا دستگاه BGA  گرم کرد تا فرایند گذاشتن توپ های قلع سریع و آسان انجام شود.
• توپ های قلع: توپ های کوچکی هستند که به طور تصادفی در سطح SMT پراکنده می شوند کار اصلی این توپ ها فراهم کردن ارتباط بین چیپ و برد مدار چاپی است.
• دستگاه BGA: این یک دستگاه تامین گرما است که عمدتا برای اتصال و یا از بین بردن چیپ های BGA استفاده می شود.

بیایید مراحل ریبال کردن چیپ را آغاز کنیم

در این مقاله قصد داریم روند را برای تعویض چیپ گرافیک PlayStation3  توضیح دهیم اما مطمئنیم که با خواندن این مقاله شما دانش لازم را برای انجام این عمل توسط خودتان را بر روی هر نوع چیپ دارید.

در واقع، ریبال یک رویه طولانی و سخت است بنابراین، مطمئن شوید که هر مرحله را با دقت می خوانید و هر مرحله را حتی با دقت بیشتری انجام می دهید و اگر مبتدی هستید این کار را با کارشناسان ما در تعمیرکارسلام بسپارید:

اولین کاری که باید انجام دهید این است که اجزا سیستم یا کنسول خود را جدا کنید و مادربرد آن را نیز جدا کنید درست مانند تصویری که در زیر آورده شده است. اگر شما نمی دانید که چطور این کار را انجام دهید به شما پیشنهاد می کنیم ویدئوهای مربوط به این کار را از YouTube نگاه کنید.

پس از آن شما نیاز به پوشاندن هیت سینک در بالای چیپ گرافیک مادربرد خود دارید و می توانید از یک چاقوی باریک استفاده کنید تا هیت سینک را از سطح چیپ جدا کنید.

اگر در این کار مشکل دارید از یک سشوار صنعتی استفاده کنید و به بالای هیت سینک گرما دهید و مجددا سعی کنید از چاقو استفاده کنید و این بار قطعا آن را برخواهید داشت.

بعد از آنکه هیت سینک را جدا کردید؛ برای تمیز کردن سطح چیپ گرافیک به ایزوپروپیل الکل 90 درصد احتیاج دارید. برای تمیز کردن چیپ نیز می توانید از توپ پنبه ای آغشته به ایزوپروپیل الکل استفاده کنید.

پس از آن باید مقداری خمیر لحیم کاری مایع را در گوشه های چیپ گرافیک قرار دهید. این باعث می شود چیپ شما از خمیر  لحیم کاری پوشیده شود و همچنین در هنگام قلع زدایی از چیپ گرافیک به شما کمک می کند.

حالا باید اجزا مادربرد را با فویل بپوشانید. شما باید هر چیزی را که نزدیک چیپ  گرافیک است؛ بپوشانید.

بعد از آن سیم حسگر گرما را در گوشه جانبی تراشه بچسبانید و به شما کمک می کند تا وضعیت دمای تراشه خود را پیدا کنید.

حالا مادربرد را روی دستگاه BGA  قرار دهید و تمام صفحه نگهدارنده را محکم کنید تا به درستی مادربرد را روی دستگاه تنظیم شود.

اکنون به مرحله ای رسیده ایم که باید عمل ریبال را انجام دهید. در این مرحله شما باید چیپ را با گرما دهنده بپوشانید ودمای دستگاه را با توجه به مدت زمان عمل تنظیم کنید.

اکنون شما باید برای حدود 1 دقیقه دما را بر روی مقدار متوسط تنظیم کنید و سپس ناگهان دما را برای حدودا 1 دقیقه تا مقدار 250 درجه سیلیسیوس بالا ببرید. و هر وقت احساس کردید که لحیم ذوب شده است میتوانید چیپ را توسط نگهدارنده خارج کنید. اگر شما احساس می کنید که چیپ به مدت زمانی بیشتر از یک دقیقه نیاز دارد؛ می توانید گرمای بیشتری به چیپ بدهید تا بتوانید آن را جدا کنید.

پس از آنکه چیپ را جدا کردید اکنون باید مقداری خمیر لحیم بیشتری را بر روی سطح BGA  بمالید. سپس با استفاده از یک هویه لحیم باقی مانده بر روی سطح مدار چاپی را جدا کنید.

تنها کافیست نوک هویه را گرم کرده و بر روی تمام سطح PCB حرکت دهید.

سپس یک تکه از قلع کش مسی را ببرید و بر روی سطح برد قرار دهید پس از آن هویه را بر روی قلع کش مسی قرار دهید و بر روی تمام قسمت های چیپ به صورت مواج حرکت دهید در نتیجه خواهید دید که تمام لحیم باقی مانده توسط قلع کش مسی جذب شده و و سطح تمیز شده است.

پس از آن لازم است تا چیپ را بر روی یک نگهدارنده قرار دهید و عملیات پاکسازی لحیم را بر روی آن نیز انجام دهید.

بنابراین چیپ را بر روی نگهدارنده قرار دهید؛ مقداری خمیر لحیم بر روی آن بمالید. هویه را به صورت مواج بر روی آن حرکت دهید. سپس یک تکه از قلع کش مسی را بر روی آن قرار دهید و به کمک هویه به صورت مواج بر روی چیپ حرکت دهید. و این کار قطعا چیپ شما را تمیز خواهد کرد.

سپس شما باید مقداری خمیر لحیم را با کمک انگشت خود بر روی چیپ قرار دهید و مطمئن شوید که مقدار اضافی خمیر بر روی آن قرار ندارد. این کار کمک می کند تا در هنگام ریبال توپ های قلع به چیپ بچسبند.

حالا قاب محافظ را وسط و بالای نگهدارنده چیپ قرار دهید. تمام پیچ ها را محکم کنید تا کل قاب در جای واقعی خود نگه داشته شود.

حالا باید توپ های قلع را بر روی ورق فلزی (شابلون) قرار دهید و در حین انجام این کار خواهید دید که تمام توپ ها به طور خودکار در داخل سوراخ های کوچک قرار می گیرند و تمام شکاف های بین آن ها را سریع پر می کند. شما همچنین می توانید نگهدارنده چیپ را به آرامی تکان دهید و این میتواند به شما کمک کند تا بقیه سوراخ های آزاد باقی مانده را پر کنید.

توپ های قلع در اندازه های گوناگون وجود دارند. از این رو مطمئن شوید که از توپ قلع با اندازه مناسب استفاده می کنید؛ که در غیر این صورت همه چیز خراب می شود.

زمانی که موفق شدید تمام سوراخ ها را پر کنید شما باید نگهدارنده را باز کرده و قسمت بالایی آن را به آرامی از پایه چیپ جدا کنید. باید به آرامی این کار را انجام دهید چون در غیر از این صورت محل قرار گرفتن توپ ها ممکن است تغییر کند.

سپس به چیپ به کمک یک هات گان حرارت دهید و دقت کنید که فشار باد باید کم باشد زیرا درغیر این صورت تمام توپ ها بیرون خواهند ریخت.

چند قطره دیگر از خمیر لحیم کاری مایع بر روی آن ریخته و با استفاده از انگشت خود آن را به آرامی پخش کنید. سپس چیپ را به آرامی به محل صحیح خود برگردانید. همواره یک علامت وجود دارد که میتواند شما را راهنمایی کند تا بدانید تراشه را در کدام جهت قرار دهید بنابراین چیپ را مطابق جهت قرار دهید.

اکنون دوباره چیپ را بر روی مادر برد قرار دهید. در این قسمت باید بدانید که چیپ شما چه مدت زمانی به گرما نیاز دارد تا دوباره بر روی برد بنشیند.

وقتی تمام کارها را انجام دادید کافی است تا هیت سینک  را مجددا به جای خود برگردانید و دستگاه خود را تست کنید که کار می کند یا خیر.

اگر دستگاه به خوبی کار کرد به شما به خاطر موفقیتی که کسب کرده اید تبریک می گوییم. اما اگر به درستی کار نکرد ممکن است به هنگام انجام مراحل کار اشتباهی کرده باشید. یا شاید چیپ شما خراب شده است. شما در هر زمان می توانید با متخصصان و کارشناسان تعمیرات تعمیرکارسلام تماس بگیرید تا شما را در امر تعمیرات راهنمایی کنند.